एकात्मिक बाल विकास सेवा
- राष्ट्रीय बाल धोरण-१९७४ च्या तरतूदींना अनुसरून १९७५ मध्ये एकात्मिक बाल विकास सेवा ही योजना सुरू झाली.
- ही एक केंद्रीय योजना आहे. या योजनेचे उद्देश सहा वर्षांखालील बालकांना व गर्भवती-स्तनदा मातांना पोषणविषयक व प्राथमिक आरोग्यविषयक सुविधा पुरविणे हे आहे.
- या सुविधा आंगणवाडीच्या माध्यमातून पुरविल्या जातात.
उद्दिष्टेे
- सहा वर्षांखालील बालकांच्या पोषणाचा व आरोग्याचा स्तर उंचावणे.
- बालकांच्या मानसिक, शारिरिक व सामाजिक विकासाचा पाया घालणे.
- बालमृत्यू, कुपोषण, व शाळा सोडण्याचे प्रमाण कमी करणे.
- बाल विकासाशी संबधित सर्व विभागांमध्ये समन्वय साधणे.
- बालकांच्या मातांना पोषणविषयक व प्राथमिक आरोग्यविषयक माहिती पुरविणे.
- गर्भवती व स्तनदा मातांना पोषण आहार पुरविणे.
सेवा
या योजनेंतर्गत पुढील सेवा पुरविल्या जातात.
- लसीकरण
- पूरक पोषण आहार
- आरोग्य तपासणी
- रेफरल सेवा
- शाळापूर्व अनाैपचारिक शिक्षण
- पोषण व आरोग्यविषयक माहिती
लसीकरण, आरोग्य तपासणी व रेफरल सेवा या सेवा सार्वजनिक आरोग्य सेवेमार्फत पुरविल्या जातात
या योजनेत केंद्र व राज्ये यांचा वाटा- पूरक पोषणाच्या बाबतीत ५०:५० तर इतर बाबतीत ९०:१० असा आहे( ईशान्येकडील राज्यांकरिता सर्व बाबतीत ९०:१० असा आहे).